اثر سطوح شوری کلرید سدیم بر تولید گلیکوپروتئین گلومالین توسط قارچ های گلومرال همزیست با گیاه ذرت (رقم سینگل کراس704)

گلومالین یک گلیکوپروتئین تولید شده توسط هیف های قارچ میکوریز آربوسکولاراست، که علاوه بر خاکدانه سازی و بهبود شرایط فیزیکی خاک، یک منبع مهم کربن و نیتروژن در خاک به شمار می رود.شوری خاک که از عوامل محدودکننده رشد گیاهان و کاهش توان بیولوژیکی خاک می باشد، منجر به کاهش پوشش گیاهی و توسعه ی بیابان می شود. این تنش محیطی می تواند بر توسعه ی قارچ میکوریز و تولید گلومالین نیز تاثیرگذار باشد.هدف این مطالعه بررسی تاثیر نمک nacl بر تولید گلومالین توسط قارچ های گلومرال همزیست با گیاه ذرت (رقم سینگل کراس704) بود. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل، در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با چهار تکرار انجام شد که فاکتورها شامل شوری کلرید سدیم در سه سطح (34/1:s0، 4 :s1 و 8 :s2 دسی-زیمنس بر متر) و چهار سطح قارچ میکوریز (بدون قارچ، glomus versiforme،g. intraradices وg. etunicatum) بودند. در این آزمایش وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه، نسبت وزن تر و خشک ریشه به بخش هوایی (r/s)،غلظت پرولین برگ، درصد کلونیزاسیون ریشه، غلظت گلومالین ساده استخراج (eeg) و کل (tg) خاک، غلظت و مقدار فسفر، پتاسیم، سدیم، کلسیم، منیزیم، کلر، نسبت k/na و ca/naگیاه اندازه گیری شدو رابطه ی بین تولید گلومالین و درصد کلونیزاسیون و تولید گلومالین در واحد درصد کلونیزاسیون بررسی شد. تاثیر شوری و قارچ بر وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک r/s، غلظت پرولین برگ، tg، eeg، درصد کلونیزاسیون، مقدار فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم ریشه و بخش هوایی معنی دار شد. تاثیر شوری بر مقدار کلر بخش هوایی، نسبت وزن تر r/s معنی دار و تاثیر قارچ غیرمعنی دار بود. نتایج آنالیز آماری افزایش معنی دار وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک r/s، پرولین،eeg، tg، مقدار فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم ریشه و بخش هوایی را در گیاهان میکوریزی نسبت به گیاهان غیرمیکوریزی نشان داد. غلظت عناصر سدیم و کلر نیز در حضور قارچ میکوریز در بخش هوایی کاهش و در ریشه افزایش یافته بود. در غلظت عناصر پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر اثر رقت مشاهده شد. به صورتی که با کاهش ماده خشک غلظت عناصر افزایش یافته بود. از نظر وزن تر و خشک گیاه، مقدارو غلظت عناصر،بین سه گونه قارچی اختلاف معنی داری وجود نداشت. آزمایش نشان داد که غلظت پرولین و درصد کلونیزاسیون در دو قارچ g. versiforme و g. etunicatum بیش از g. intraradicesبود. این در صورتی است که بیشترین غلظت eeg و tg مربوط به قارچ g. intraradices می باشد.نتایج نشان داد که با افزایش شوری مقدار تولید گلومالین توسط قارچ های میکوریزی افزایش می یابد و بین درصد کلونیزاسیون و گلومالین (eeg و tg) رابطه منفی وجود دارد. همچنین مشاهده شد که با کاهش درصد کلونیزاسیون مقدار تولید گلومالین در واحد درصد کلونیزاسیون افزایش می یابد. به طوری که در سطح شوری s2 با کاهش معنی دار درصد کلونیزاسیون مقدار تولید eeg در واحد درصد کلونیزاسیون برای سه قارچ g. versiforme، g. intraradices و g. etunicatum به ترتیب 05/80، 37/89 و 03/91 درصد نسبت به تیمار بدون شوری افزایش یافته بود.